ΚΟΥΚΛΙΤΣΑ
βασισμένο στο Κουκλόσπιτο του Χένρικ 'Iψεν

ΚΟΥΚΛΙΤΣΑ
βασισμένο στο Κουκλόσπιτο του Ίψεν
Σκηνοθεσία: Μαρία Πανουργιά
Νέα Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος»
Πρεμιέρα: 1 Απριλίου

Τι κάνει τη ζωή να αξίζει να τη ζεις;

«Μόνο ένα πρότυπο γυναικείας ομορφιάς επιτρέπεται: το κορίτσι...» μια φράση της Susan Sontag που συμπυκνώνει την εικόνα της γυναίκας ως αντικειμένου και καταδικάζει την αυτονομία της. «Σε έργα με υπερφυσικά θέματα», στο Bunranku (ένα είδος ιαπωνικού κουκλοθέατρου), μια μαριονέτα - κούκλα μπορεί να κατασκευαστεί έτσι, ώστε να μπορεί γρήγορα να μετατραπεί στο πρόσωπο ενός δαίμονα».

Αυτές οι δύο φράσεις εμπνέουν τον τίτλο και το περιεχόμενο της παράστασης Κουκλίτσα, που βασίζεται στο έργο του Ίψεν «Ένα Κουκλόσπιτο». Αδιαμφισβήτητα επίκαιρο ακόμα και στις μέρες μας, το έργο του σπουδαίου Νορβηγού θεατρικού συγγραφέα καταπιάνεται με την περιφρόνηση και τη χειραγώγηση των γυναικών στις ανδροκρατούμενες κοινωνίες σε όλο τον κόσμο. Είναι, άλλωστε, εντυπωσιακό πόσο λίγο έχουν έχουν αλλάξει οι συνθήκες για τις γυναίκες από το 1879 που γράφτηκε το - πρωτοποριακό για την εποχή του - έργο.

Στην καρδιά του σκοτεινού και ύπουλα βίαιου αυτού έργου, ανάμεσα στο ζευγάρι που έχει μια άνιση σεξουαλική σχέση και ζει σε κλίμα οικονομικής ανασφάλειας, κρύβεται ένα μυστικό. Η αποκάλυψή του και η σύγκρουση που ακολουθεί, φέρνει στην επιφάνεια βαθιά υπαρξιακά ερωτήματα, στα οποία η ανθρώπινη νόηση - φύση αδυνατεί να βρει απαντήσεις. Λαμβάνει το έργο μια μυθική σχεδόν υπερφυσική διάσταση, όσο αυτά τα υπαρξιακά και κοινωνικά ζητήματα παραμένουν άλυτα έως σήμερα. Στο τέλος, η Νόρα θα μετατραπεί από κουκλίτσα σε δαίμονα, όχι πρεσβεύοντας το «κακό» αλλά - αντίθετα - διεκδικώντας την επιλογή και την ευθύνη που απαιτεί η ελευθερία. Η τελική ρήξη δεν είναι απλώς έξοδος από το σπίτι. Είναι έκρηξη!

Η παράσταση εκτυλίσσεται σε ένα σαλόνι την περίοδο των Χριστουγέννων. Το εσωτερικό του σπιτιού αποκαλύπτεται μέσα από παράθυρα και μισάνοιχτες πόρτες, σαν να το παρακολουθεί κανείς απ' έξω. Η δράση κρύβεται και εμφανίζεται πίσω από τους τοίχους του σκηνικού, σε μια προσπάθεια να διαρρηχθεί ο ρεαλισμός και να φανερώσει κρύβοντας, σκοτεινές πτυχές, αμήχανες παύσεις, σκληρές πράξεις και λόγια που τολμούν τα πρόσωπα του έργου να πουν.

Τα παιδιά της οικογένειας ζουν κυρίως έξω από το σπίτι, έξω από τον κόσμο των ενηλίκων, παρακολουθούν το σπίτι, το επιθυμούν και το φοβούνται. Είναι άλλοτε ήσυχα και απόκοσμα και άλλοτε φλύαρα και υπερκινητικά. Η υπηρέτρια - παραμάνα μοιάζει να φροντίζει τα παιδιά όπως ένας ιδιοκτήτης τα κατοικίδιά του. Ο τοκογλύφος γίνεται καταλύτης για την αποκάλυψη της αλήθειας. Ο γιατρός, που είναι και ο μοναδικός φίλος της οικογένειας, πρόκειται να πεθάνει. Η φίλη εισβάλλει ξαφνικά από το παρελθόν ζητώντας προστασία. Ο σύζυγος υπολογίζει συνεχώς αριθμούς, μετράει χρήματα και ζυγίζει την Νόρα καθημερινά, ελέγχοντας το βάρος της. Η Νόρα τρώει ασταμάτητα και η συναισθηματική της πείνα εξελίσσεται σε κάτι δαιμονικό.

Τα Χριστούγεννα αλλά και η ζωή μέσα σ' αυτό το σπίτι είναι απογυμνωμένα από καθετί πνευματικό. Το χρήμα κυριαρχεί με απόλυτη εξουσία και ορίζει την μοίρα και τις σχέσεις των προσώπων. ΦΦαίνεται πως όλοι προσεύχονται για τη σωτηρία τους στον μοναδικό Θεό, το χρήμα. Η Νόρα δεν διαλύεται για να ανασυνθέσει μόνο τον εαυτό της αλλά και για να κατακτήσει το δικαίωμα να ονειρεύεται έναν καλύτερο κόσμο. Για να δώσει απάντηση στην ερώτηση: Τι κάνει τη ζωή να αξίζει να τη ζεις;

Μετάφραση: Γιώργος Δεπάστας
Δραματουργική επεξεργασία-Σκηνοθεσία: Μαρία Πανουργιά
Σύμβουλος δραματουργίας: Αντώνης Αντωνόπουλος
Σκηνικά: Πουλχερία Τζόβα - Μαρία Πανουργιά
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Μουσική: Γιώργος Μυζήθρας
Κίνηση: Ζωή Χατζηαντωνίου
Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης
Δραματολόγος παράστασης: Εύα Σαραγά
Βοηθός σκηνοθέτριας: Γεωργία Κανελλοπούλου

Παίζουν (με αλφαβητική σειρά): Στέλλα Βογιατζάκη, Μπάμπης Γαλιατσάτος, Ελεάνα Γεωργούλη, Δέσποινα Καραγιάννη, Μαρίνα Μάλλιου, Χριστιάνα Ματέλσκα Τόκα, Κατερίνα Παπαδάκη, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Αινείας Τσαμάτης