«Νέα απ' τον Θερβάντες»

Μιγκέλ ντε Θερβάντες

«Νέα απ' τον Θερβάντες»

Τέσσερις μονόπρακτες κωμωδίες

Πρόκειται για τέσσερα σκηνικά διαμαντάκια κωμικού χαρακτήρα. Η θεματολογία τους περιστρέφεται γύρω από το θέμα του ερωτικού πάθους, της συζυγικής απιστίας, και των κωμικών ή τραγικών συνεπειών τους. Μέσα σε αυτά αντανακλώνται οι ιδεοψυχαναγκαστικές ψυχολογικές καταστάσεις που συνορεύουν με την τρέλα - περίφημα εκπροσωπούμενες από τον θερβαντινό Δον Κιχώτη. Οι ιστορίες τους φωτίζονται από "χιουμοριστικά παιχνίδια", με πρωταγωνιστές τούς αιώνια γελοίους τύπους (μπούφοι, ρουφιάνοι, σπουδαστές, προξενήτρες, γερο-παράξενοι, κ.λπ.), με εμφανείς τις επιρροές που άσκησε η commedia dell'arte στο θεατρικό corpus του Θερβάντες.

Έχοντας ως έναυσμα αυτήν την επιρροή, στην παράσταση λαμβάνονται αυτά τα τέσσερα μονόπρακτα ως ένα όχημα για μια αναδρομή στην Ιστορία της Κωμωδίας, καθώς το κάθε ένα από αυτά παραστασιοποιείται με διαφορετική υποκριτική φόρμα, μεταφέροντας το κοινό σε διαφορετική εποχή. Έτσι, με αφετηρία την commedia dell' arte και με σημείο τερματισμού τη σύγχρονη γερμανική κωμωδία, οι ενδιάμεσοι σταθμοί της παράστασης είναι η κλασικιστική κωμωδία του Μολιέρου και η ελληνική αστική πολιτική κωμωδία ηθών του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα, μεταγραμμένη σε ομοιοκατάληκτο δεκαπεντασύλλαβο.

Συντελεστές της παράστασης

Συγγραφή: Μιγκέλ ντε Θερβάντες

Μετάφραση - Διασκευή - Σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Κυριακού

Δραματουργική Επεξεργασία: Κατερίνα Μπιλάλη

Σκηνικά - Κοστούμια: Έρση Δρίνη

Φωτισμοί: Παναγιώτης Μανούσης

Πρωτότυπη Μουσική: Μιρέλα Πάχου

Κινησιογραφία: Στεφανία Γώγου

Κατασκευή μασκών: Ελένη Σουμή

Βοηθός σκηνοθέτη: Όλια Γεωργιάδου

Φωτογραφίες: Φανή Τουμπουλίδου

Σχεδιασμός αφίσας: [βιβλιοτεχνία]

Παραγωγή: «THEARTES» Α.Μ.Κ.Ε.

Διανομή:

Κατερίνα Μπιλάλη

Κωνσταντίνος Κυριακού

Βίλη Σωτηροπούλου

Ανδρέας Κωνσταντινίδης

Γιώτα Τσιότσκα

Λευτέρης Παπακώστας

Στεφανία Γώγου

Σημείωμα του Σκηνοθέτη

Ο Miguel de Cervantes από νεαρή ηλικία γοητεύτηκε από το θέατρο, καλλιεργώντας το είδος με επαγγελματική επιμέλεια και εμμονή, έχοντας παρακολουθήσει τις λιτές παραστάσεις του Lope de Rueda, παρουσιασμένες από γυρολόγους-κωμικούς. Ωστόσο, στο ελληνικό θέατρο είναι σχεδόν άγνωστο το θεατρικό του corpus. Επιθυμώντας να διανοιχτεί ο δρόμος προς τη θερβαντινή δραματουργία, αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε τέσσερα από τα κωμικά του μονόπρακτα, συστήνοντας με αυτόν τον τρόπο τον "δραματουργό" Θερβάντες στο ελληνικό θεατρικό κοινό. Άλλωστε, τους αξίζει απόλυτα να γίνουν γνωστά και να αποκτήσουν την ίδια δημοτικότητα που έχει κερδίσει και το magnum opus του -μια από τις κορυφαίες στιγμές της παγκόσμιας λογοτεχνίας- που είναι ο Δον Κιχώτης.

Τα εξαιρετικά αυτά μονόπρακτα τα χαρακτηρίζει απόλυτη ελευθερία, τόσο σε επίπεδο φόρμας όσο και ιδεολογικά, ενώ ξετυλίγουν εξ ολοκλήρου τη δημιουργική μεγαλοφυΐα του συγγραφέα τους, προσφέροντάς μας αυθεντικά σκηνικά διαμαντάκια, την καλλιτεχνική ποιότητα των οποίων κανένας δεν έχει αμφισβητήσει. Η θεματολογία τους περιστρέφεται γύρω από το θέμα του ερωτικού πάθους, της συζυγικής απιστίας, και των κωμικών ή τραγικών συνεπειών τους. Μέσα σε αυτά αντανακλώνται οι ιδεοψυχαναγκαστικές ψυχολογικές καταστάσεις που συνορεύουν με την τρέλα - περίφημα εκπροσωπούμενες από τον Δον Κιχώτη. Οι ιστορίες αυτές φωτίζονται από "χιουμοριστικά παιχνίδια", με πρωταγωνιστές τούς αιώνια γελοίους τύπους (μπούφοι, ρουφιάνοι, χωριάτες, προξενήτρες, γερο-παράξενοι, κ.λπ....). Τα μονόπρακτα αυτά είναι βασισμένα σε συμβατικές καταστάσεις, αλλά εμπλουτισμένα και εξυψωμένα με τη λεπτότερη δημιουργική ιδιοφυία του Θερβάντες (ειρωνεία, μυθιστορηματική ζωή, εικονική πραγματικότητα), έτσι ώστε να επιτρέπουν να επιτευχθεί επιδέξια η υπέρβαση της υπέρμετρης σπουδαιότητας. Μεταξύ σοβαρού και αστείου, με την έμφυτη ανεκτικότητα της μπουφόνικης εικόνας, ο "κουλός της Ναυπάκτου" δε σταματάει να θέτει υπό αμφισβήτηση τις πιο ισχυρές προκαταλήψεις της διανόησης του «Χρυσού Αιώνα» του Ισπανικού Μπαρόκ.

Οι ήρωες είναι απεικονίσματα ρηξικέλευθων ιλαροτραγικών ζωγραφικών πινάκων, φτιαγμένων με ελαφρές πινελιές, που ομοιάζουν, αντεστραμμένες και διακωμωδούμενες, με το πραγματικό στοιχείο και που μέσα τους κυλάει ανεμπόδιστα το ανεξάντλητο ρεύμα της κωμικής φλέβας του Θερβάντες. Οι θεατρικές αυτές ζωγραφιές είναι ποικιλμένες με υπερβολικούς, γκροτέσκους και γελοίους χαρακτήρες, όλοι τους άξιοι της πένας του Θερβάντες, και είναι επικαλυμμένοι με σάλτσες ιδιωμάτων, πασπαλισμένοι με καρυκεύματα φράσεων, εμπλουτισμένοι με συνοδευτικά αστείων εκφράσεων, που λειτουργούν ανακουφιστικά και αναζωογονητικά, εκτός από ψυχαγωγικά, για το κοινό. Και φυσικά, εμφανίζουν αδρώς τις επιρροές που άσκησε η commedia dell' arte στο θεατρικό corpus του Θερβάντες.

Έχοντας ως έναυσμα αυτήν την επιρροή, καθώς επεξεργαζόμασταν το κείμενο της μετάφρασης, η Κατερίνα Μπιλάλη κι εγώ, διερωτώμασταν πώς θα μπορούσαμε να συνδέσουμε την αυτοσχέδια κωμωδία της commedia με την ιδιοφυή θερβαντινή κωμωδία. Η λύση δόθηκε με το χρησιμοποιήσει ένας θίασος από γυρολόγους-κωμικούς αυτά τα τέσσερα μονόπρακτα ως ένα όχημα για μια αναδρομή στην Ιστορία της Κωμωδίας, αποτυπώνοντας συγχρόνως τις επιρροές και τις επιδράσεις αυτών στη μετέπειτα δραματουργία. Έτσι, με αφετηρία την ιταλική αυτοσχέδια κωμωδία (Commedia dell'arte Style) και με σημείο τερματισμού τη σύγχρονη γερμανική κωμωδία (Sur-postmodern Style), οι ενδιάμεσοι σταθμοί της παράστασης είναι η γαλλική κλασικιστική ηθικολογική κωμωδία του Μολιέρου (Moliéresque Style) και η ελληνική κωμωδιογραφία των τελών του 19ου αιώνα, με την πολιτική κωμωδία ηθών, τα μονόπρακτα-φάρσες και το κωμειδύλλιο (Comédie-Vaudeville Style). Το κάθε ένα από αυτά τα μονόπρακτα αποφασίσαμε να το παραστασιοποιήσουμε με διαφορετική υποκριτική αλλά και δραματική φόρμα, η οποία εκδηλώνεται με τη χρήση των κανόνων της κάθε εποχής, μεταφέροντας συγχρόνως και το κοινό σε ένα ταξίδι μέσα στον Χρόνο. Παράλληλα με το "ταξίδι" στην Ιστορία της θεατρικής κωμωδίας, αποσκοπούμε το κοινό να έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει την εξελικτική πορεία και των παράλληλων και συναφών τεχνών με τη δραματική τέχνη.