Ιδρυτικός Δωρητής Εναλλακτικής Σκηνής
Μεγάλος Χορηγός Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Συμπαραγωγή με το Ελληνογερμανικό Θέατρο Κολωνίας
Σε συνεργασία με το Θέατρο Βόννης
Με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Πολιτισμού της Πόλης της Κολωνίας, της Γερμανικής Πρεσβείας και του Ινστιτούτου Γκαίτε στην Αθήνα, υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας.
H θεατρική παράσταση Ο ομφαλός της γης του Κώστα Παπακωστόπουλου, ένα έργο-κάλεσμα για τη σωτηρία του πλανήτη, βασισμένο στο ομώνυμο κείμενο του ταλαντούχου Γερμανού συγγραφέα Φινκ Κλάιντχοϋ, έρχεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου 2025. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο διακεκριμένος σκηνοθέτης, ιδρυτής και Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Ελληνογερμανικού Θεάτρου (ΕΓΘ) Κώστας Παπακωστόπουλος, ο οποίος γιορτάζει φέτος με το θεατρικό του σχήμα 35 χρόνια δημιουργικής πορείας στην Κολωνία. Γνωστός στη γερμανική θεατρική σκηνή για τις πρωτοποριακές του παραστάσεις έργων αρχαίου δράματος, ο Παπακωστόπουλος επιστρέφει στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ πέντε χρόνια μετά την παράσταση Europa, με μια πολυδιάστατη και επίκαιρη σκηνική σύνθεση λόγου, βίντεο και μουσικής, σε συμπαραγωγή με το Θέατρο Βόννης.
Η Μεσόγειος το καλοκαίρι: Καύσωνες, πυρκαγιές, ξηρασία, πλημμύρες! Η κλιματική κρίση φαίνεται να αλλάζει μια για πάντα τον πλανήτη μας. Μπορούμε ακόμα να ανατρέψουμε αυτή την πορεία ή πρέπει να αποδεχτούμε το αναπόφευκτο; Αναζητώντας απαντήσεις, ο σκηνοθέτης Κώστας Παπακωστόπουλος με το Ελληνογερμανικό Θέατρο στρέφονται -όπως άλλοτε οι αρχαίοι Έλληνες- στο Μαντείο των Δελφών, στον ομφαλό της γης και στη μυθική Πυθία. Η παράσταση θέτει υπό αμφισβήτηση τις αξίες του σύγχρονου πολιτισμού και λειτουργεί ως κάλεσμα για τη σωτηρία του πλανήτη μας.
Στη σκηνή εμφανίζεται η μυθική Πυθία, ενσαρκωμένη από την καταξιωμένη Γερμανίδα ηθοποιό Λίζα Ζοφί Κουστς, η οποία προτάθηκε για τον ρόλο αυτό για το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού Κολωνίας 2024. Ως κλιματική πρόσφυγας, εγκαταλείπει παράνομα τη Μεσόγειο με προορισμό την Ισλανδία. Ενδιάμεσα, όμως, κάνει μια στάση στη Γερμανία, όπου βρίσκει καταφύγιο στη σκηνή ενός θεάτρου. Σε μια αναπάντεχη συνάντηση με το κοινό, η Πυθία μιλά για την ιδιαίτερα ανησυχητική κατάσταση της «Μητέρας Γης» και εξομολογείται την επιθυμία της να αλλάξει έναν κόσμο που παραδοσιακά κυριαρχείται από άνδρες. Τα λόγια της αποτελούν μια σκηνική κραυγή αγωνίας για την ολοένα αυξανόμενη οικολογική καταστροφή - και όχι μόνο. Στο τέλος, όπως απαιτεί και το αρχαίο της καθήκον, ρίχνει μια ματιά στο μέλλον. Και φαίνεται να έχει ένα σχέδιο...
Ο Φινκ Κλάιντχοϋ δίνει στη μυθική Πυθία μια σύγχρονη φωνή, αφηγούμενος τις σκέψεις του μέσα από την οπτική γωνία μιας γυναίκας που τα έχει δει όλα εκ των προτέρων. Την παράσταση πλαισιώνει η πρωτότυπη μουσική του Έλληνα συνθέτη και περφόρμερ Τάσου Στάμου, ενώ τα εντυπωσιακά βίντεο του Γερμανού κινηματογραφιστή Τζων Ζάιντλερ μεταμορφώνουν τη σκηνή σε ένα «τοπίο» περιβαλλοντικής καταστροφής, μέσα στο οποίο κινείται η μυθική ηρωίδα.
Για τη δημιουργία της παράστασης, που πρωτοπαρουσιάστηκε τον Ιούνιο του 2024 στο Κρατικό Θέατρο της Βόννης, αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές από τον γερμανικό τύπο, ο σκηνοθέτης και ο εικονολήπτης του ΕΓΘ ταξίδεψαν στο καμένο δάσος της Δαδιάς, στον Έβρο, εκεί όπου το καλοκαίρι του 2023 ξέσπασε η μεγαλύτερη πυρκαγιά στην Ευρώπη. «Ταξίδεψα τον Φεβρουάριο του 2024 μαζί με τον κινηματογραφιστή Τζων Ζάιντλερ στο καμένο δάσος της Δαδιάς. Από τη συνολική έκταση των 200.000 εκταρίων, με τη μοναδική της χλωρίδα και πανίδα, σχεδόν 100.000 εκτάρια έγιναν στάχτη το 2023. Ήταν η μεγαλύτερη πυρκαγιά που είχε καταγραφεί μέχρι τότε στην Ευρώπη. Σε συνεργασία με το WWF Greece, συνέλεξα βιντεοληπτικό και ηχητικό υλικό από την καταστροφή αυτής της μοναδικής περιοχής, ενώ είχα την ευκαιρία να μιλήσω με ορισμένους κατοίκους της για τις τραγικές τους εμπειρίες και τις καταστροφικές επιπτώσεις στη ζωή τους. Τις αποκαλυπτικές εικόνες συμπλήρωσαν στη συνέχεια οι μυστικιστικοί-χθόνιοι ήχοι του συνθέτη Τάσου Στάμου. Έτσι, μέσα από αυτή τη διαδικασία γεννήθηκε Ο ομφαλός της γης: μια σκηνική σύνθεση λόγου, βίντεο και μουσικής», σημειώνει ο Κώστας Παπακωστόπουλος.
Οι παραστάσεις του έργου Ο ομφαλός της γης πραγματοποιούνται με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Πολιτισμού της Πόλης της Κολωνίας, της Γερμανικής Πρεσβείας και του Ινστιτούτου Γκαίτε στην Αθήνα και έχουν τεθεί υπό την αιγίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας.
Σύντομα βιογραφικά σημειώματα
Κώστας Παπακωστόπουλος
Σκηνοθέτης, ιδρυτής και καλλιτεχνικός διευθυντής του Ελληνογερμανικού Θεάτρου, το οποίο γιορτάζει φέτος 35 χρόνια δημιουργίας στη Γερμανία. Γεννημένος στην Αθήνα με σπουδές θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας, συνεργάστηκε με τον Ντίμιτερ Γκότσεφ στο Κρατικό Θέατρο της Κολωνίας και τον Φρανκ Κάστορφ στην εμβληματική Φόλκσμπυνε του Βερολίνου και έγινε γρήγορα γνωστός στη Γερμανία για τις πρωτοποριακές του παραστάσεις αρχαίου δράματος. Ο σκηνοθέτης, κατά κύριο λόγο, εστιάζει το ενδιαφέρον του στα διαχρονικά κοινωνικά και πολιτικά θέματα που ενυπάρχουν στο αρχαίο δράμα, μεταφέροντάς τα στη σημερινή πραγματικότητα και αναδεικνύοντας τον επίκαιρο χαρακτήρα τους. Έχει μέχρι σήμερα παρουσιάσει κλασικούς Έλληνες συγγραφείς, έργα Νεοελλήνων συγγραφέων, Ευρωπαίους που εμπνέονται από τον αρχαίο ελληνικό μύθο, καθώς και δικά του έργα. Με τα σαράντα έργα που έχει μέχρι τώρα σκηνοθετήσει, σε συμπαραγωγή με Κρατικά Θέατρα και σκηνές του ελεύθερου θεάτρου, καθιερώθηκε σε ολόκληρη τη Γερμανία. Έχει επανειλημμένα βραβευτεί και εκπροσωπήσει την Κολωνία σε μεγάλες ευρωπαϊκές πόλεις όπως Βαρκελώνη, Τορίνο, Θεσσαλονίκη, Βρυξέλλες, Βιέννη και Αθήνα.
Τάσος Στάμου
Συνθέτης σύγχρονης ηλεκτροακουστικής μουσικής και εκτελεστής ελεύθερου μουσικού αυτοσχεδιασμού. Η μετοίκησή του στο Ηνωμένο Βασίλειο πριν από πάνω από μία δεκαετία μορφοποίησε τη μουσική του τόσο προς την αφομοίωση νέων πρωτοποριακών ρευμάτων αλλά και ταυτόχρονα προς την αναζήτηση μιας φαντασιακής ελληνικότητας μέσα από τη νοσταλγία. Τα τελευταία χρόνια το έργο του ρέπει όλο και περισσότερο στη σύμπτυξη αυτών των δύο τάσεων, ιδιαίτερα μέσα από τη μουσική τριλογία του ηλεκτροακουστικής μουσικής επηρεασμένη από την ελληνική μουσική παράδοση (Musique Con Crète, D.A.D., Antiqua Graecia). Τόσο οι ζωντανές του εμφανίσεις όσο και η δισκογραφία του χαρακτηρίζονται από τον συνδυασμό σύγχρονων ηλεκτρονικών μέσων και αρχαϊκών στοιχείων σε μια ιεροτελεστική αυτοσχεδιαζόμενη μουσική. Έχει στο βιογραφικό του πάνω από τριακόσιες ζωντανές παρουσιάσεις αυτής της δουλειάς του και ηχογραφήσεις του έχουν κυκλοφορήσει από διεθνείς ανεξάρτητες δισκογραφικές εταιρείες (Discrepant, Ikuisuus, Moving-Furniture Records, Coherent States κ.ά).
Τσέτσο Ντινέκοφ
Γεννήθηκε στη Βάρνα της Βουλγαρίας. Από το 1978 έως το 1982 σπούδασε ζωγραφική και σκηνογραφία στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Σόφιας. Για πολλά χρόνια ήταν σκηνογράφος και ενδυματολόγος του σκηνοθέτη Ντίμιτερ Γκότσεφ στο Θέατρο Schauspiel Köln και στο Θέατρο του Ντύσσελντορφ. Η δουλειά του για την παράσταση Τσέχοφ Καρουζέλ στο Θέατρο του Ντύσσελντορφ προτάθηκε για το βραβείο καλύτερου σκηνικού της χρονιάς στη Γερμανία. Ακολούθησαν δουλειές που υπέγραψε ως εικαστικός καλλιτέχνης (πολυάριθμες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις στη Γερμανία) και ως σκηνογράφος (πάνω από εξήντα σκηνικά για διάφορα θέατρα και θεατρικές σκηνές της Ευρώπης). Από το 1997 συνεργάζεται αδιάλειπτα με τον σκηνοθέτη Κώστα Παπακωστόπουλο.
Τζων Ζάιντλερ
Γεννήθηκε στην Κολωνία. Σπούδασε Επιστήμες των Μέσων Ενημέρωσης στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας. Το 2014 έλαβε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Ρόστοκ. Διδάσκει στο Ινστιτούτο Επικοινωνίας και Μέσων Ενημέρωσης DSHS της Κολωνίας. Ως σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ, επικεντρώνεται σε κοινωνικά και πολιτιστικά θέματα, τα οποία αποδίδει με λεπτότητα και ιδιαίτερη εικαστική έκφραση. Οι ταινίες του έχουν προβληθεί σε πολυάριθμα διεθνή φεστιβάλ και έχουν βραβευτεί πολλές φορές, μεταξύ άλλων στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Πελοποννήσου, στα Γερμανικά Βραβεία Ντοκιμαντέρ και στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Σηάτλ. Από το 2018 ο Ζάιντλερ συνεργάζεται με το Ελληνογερμανικό Θέατρο της Κολωνίας και συμβάλλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση της οπτικοακουστικής του ταυτότητας με τις ατμοσφαιρικές βιντεοεγκαταστάσεις του, οι οποίες συνδυάζουν τη φόρμα του ντοκιμαντέρ με τον μαγικό ρεαλισμό.
Λίζα Ζοφί Κουστς
Γεννήθηκε στη Νυρεμβέργη. Σπούδασε υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Keller στην Κολωνία. Έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες παραστάσεις σε Θέατρο Bauturm Κολωνίας, TAS Neuss, Θέατρο Keller, Θέατρο Όμπερχαουζεν, Κρατικό Θέατρο Νυρεμβέργης και Θέατρο Τρηρ. Από το 2009 είναι μέλος του θιάσου του Ελληνογερμανικού Θεάτρου Κολωνίας. Με το ΕΓΘ έχει εμφανιστεί στην Ελλάδα, σε θέατρα της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας. Στην τηλεόραση έχει εμφανιστεί, μεταξύ άλλων, στη σειρά Tatort. Επιπλέον, εργάζεται ως εκφωνήτρια, μεταξύ άλλων για τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό WDR. Έχει προταθεί για το Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού της Κολωνίας 2024 για την παράσταση Ο ομφαλός της γης.
