Josef Nadj - Penzum

(c) Pascal Seixas

Η λέξη penzum σημαίνει το σύνολο της εργασίας που πρέπει να ολοκληρωθεί σε μία ημέρα και για την οποία είναι υπεύθυνος κάποιος. Ο όρος εμφανίζεται σε ένα αμετάφραστο ποίημα του Αττίλα Γιόζεφ (Attila József, 1905-1937), εμβληματικού oύγγρου ποιητή που επηρέασε γενιές συγγραφέων και καλλιτεχνών. Ο χορογράφος, χορευτής και εικαστικός Josef Nadj [Γιόζεφ Νατζ] και η κοντραμπασίστα και συνθέτις Joëlle Léandre [Ζοέλ Λεάντρ] συνέλαβαν το Penzum ως φόρο τιμής στον μεγάλο ποιητή. Σε μια σύνθεση χορογραφίας, μουσικής και σχεδίου, φορώντας αφρικανικές μάσκες, οι δύο καλλιτέχνες σκηνοθετούν το ντουέτο τους μέσα από τον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό. Είναι ένα «ανοιχτό» έργο, που γράφεται συνεχώς επιτόπου, καρπός καθολικής επικοινωνίας μεταξύ των δύο ερμηνευτών, διαδικασία μέσα από την οποία επιδιώκουν να μεταδώσουν την ένταση των λέξεων του Attila József. Η ποίησή του δεν παύει ποτέ να επιδρά στην καρδιά και το νου των δύο ερμηνευτών. Τους καθοδηγεί, τους εμπνέει.

[…] Σύντομα θα πρέπει να φύγω. Πρέπει να δείξω στον εαυτό μου πως είμαι κάποιος εκτός κι αν δεν υπάρχω. Μονάχα οι άλλοι με βλέπουν.
Προς το παρόν, έχω ακόμη το λαιμό μου. Το τρένο δεν τον έκοψε ακόμη.
Ούτε η γλώσσα μου κόπηκε.
Αλλά σε ποιον να μιλήσω…;
Αυτό είναι ένα σταθερό σημείο. 

 Attila József, «Ελεύθερες ιδέες»
(ανεπεξέργαστη μετ. Josef Nadj και μετ. στα ελληνικά: Κώστας Βραχνός)

--
Σύλληψη-Ερμηνεία: Josef Nadj, Joëlle Léandre
Φωτισμός-Τεχνική διεύθυνση: Sylvain Blocquaux
Κατασκευές: Julien Fleureau
Μάσκες: Jacqueline Bosson
Κοστούμια: Aleksandra Pešić
Κείμενο: Attila József
Παραγωγή/Περιοδεία: Bureau Platô (Céline Chouffot / Emilia Petrakis)
Συμπαραγωγή: Centre chorégraphique national dΆOrléans, Atelier 3+1
Atelier 3+1 / Ο Josef Nadj έχει τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού της Γαλλίας (DGCA)

Με την υποστήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου

--

Joëlle Léandre

Η γαλλίδα κοντραμπασίστα, αυτοσχεδιάστρια και συνθέτις Joëlle Léandre [Ζοέλ Λεάντρ] είναι από τις κορυφαίες προσωπικότητες της νέας ευρωπαϊκής μουσικής. Μελέτησε την ορχηστρική και σύγχρονη μουσική, και έχει συμπράξει με τους l'Itinéraire, 2e2m και Ensemble Intercontemporain του Pierre Boulez. Η Joëlle Léandre έχει συνεργαστεί επίσης με τον Merce Cunningham και τον John Cage, ο οποίος έχει συνθέσει έργα ειδικά για εκείνη – όπως και οι Scelsi, Fénelon, Hersant, Lacy, Campana, Jolas, Clementi και καμιά σαρανταριά άλλοι συνθέτες.

Παράλληλα με τη σύγχρονη μουσική, η Léandre έχει συνεργαστεί με μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα της τζαζ και του αυτοσχεδιασμού, όπως οι Derek Bailey, Anthony Braxton, George Lewis, Evan Parker, Irene Schweizer, William Parker, Barre Phillips, Pascal Contet, Lauren Newton, Peter Kowald, Urs Leimgruber, Mat Maneri, Roy Campbell, Fred Frith, John Zorn, Mark Naussef, Marilyn Crispell, India Cooke και πολλοί άλλοι.

Έχει συνθέσει πολλά έργα για τον χορό και το θέατρο, και έχει ανεβάσει πολλές παραστάσεις που συνδυάζουν διαφορετικές μορφές έκφρασης. Είναι υπότροφος της DAAD (Βερολίνο) καθώς και μόνιμη καλλιτέχνις στη Villa Kujiyama (Κιότο). Τα έτη 2002, 2004 και 2006, υπήρξε επισκέπτρια καθηγήτρια αυτοσχεδιασμού και σύνθεσης στην Έδρα Darius Milhaud του Mills College στο Ώκλαντ της Καλιφόρνιας. Τόσο ως συνθέτις όσο και ερμηνεύτρια, έχει εμφανιστεί σε ρεσιτάλ και συναυλίες σε μεγάλες αίθουσες σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία. Από το 1981, που πρωτοεμφανίστηκε στη δισκογραφία, αριθμεί πάνω από 150 ηχογραφήσεις.

Josef Nadj

Χορός ως χώρος συνάντησης: έτσι περιγράφει τη δουλειά του ο Josef Nadj.

Εκτός από χορογράφος και διευθυντής του Centre chorégraphique national d'Orléans, ο Josef Nadj [Γιόζεφ Νατζ] είναι στην πραγματικότητα ένας καλλιτέχνης «άνευ ορίων, άνευ όρων». Χορευτής, αλλά και εικαστικός καλλιτέχνης και φωτογράφος, με ένα ποιητικό και γεμάτο πάθος όραμα για την ανθρωπότητα, αναζητά συνεχώς νέες μορφές έκφρασης, πάντα πρόθυμος να ερευνήσει την ανθρώπινη φύση με στόχο την αλήθεια.

Κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης καριέρας του, από το Canard pékinois (1987) έως το Penzum (2017), ο Josef Nadj υπηρετεί με αμείωτο πάθος μια απαιτητική, γεμάτη ένταση χορογραφία, όπου εναλλάσσονται η σοβαρότητα με τη συμπόνια, το βάθος με το χιούμορ. Είτε ασχολείται με μη συμβατικούς συγγραφείς (Μπέκετ, Κάφκα, Μισώ) είτε φέρνει μαζί του επί σκηνής τη ζωγραφική (σε περφόρμανς με τον Miquel Barceló), ο Josef Nadj ανθίζει μέσα σε πλήρη σωματική ελευθερία. Κινούμενος μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, παράδοσης και νεωτερισμού, διερευνά το ουσιώδες: τη σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του. Γιατί, για τον Nadj, ο χορός είναι μια βαθιά ανθρωπιστική πράξη.

Με τα χρόνια, τα έργα του έχουν καταστεί σημείο αναφοράς για τον σύγχρονο χορό. Πέρα από την αναγνώρισή του σε εθνικό επίπεδο (Carte Blanche στο Grande Halle de La Villette, Παρίσι 2014, Συνεργαζόμενος Καλλιτέχνης του Φεστιβάλ Αβινιόν 2006, όπου ανακηρύχθηκε «δημιουργός χωρίς σύνορα»), το έργο του γνωρίζει τιμές και διακρίσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Περισσότεροι από 400.000 ενθουσιασμένοι θεατές σε πέντε ηπείρους έχουν συγκινηθεί με τα έργα του στους πιο σημαντικούς διεθνείς χώρους πολιτισμού. Αντλώντας έμπνευση από τις καταβολές των μεγάλων μύθων, συνδυάζοντας με πάθος διάφορες μορφές καλλιτεχνικής έκφρασης και πολιτιστικές αναφορές, ο Josef Nadj ξέρει πώς να αναπτύσσει μια καθολική γλώσσα.